Verbeter het onderwijs, verander de overtuigingen van jezelf! #meertaligheid

Sommige meertalige kinderen scoren slecht op taaltoetsen, die in Nederland worden afgenomen.

Slechte scores betekende voor mij als leraar en later als intern begeleider dat ik op zoek ging naar de oorzaak. Vanuit bezorgdheid over taalachterstanden en verantwoordelijkheid voor de betere leer-en taalontwikelprocessen van leerlingen.

Omdat het mij ontbrak aan wetenschappelijke kennis over meertaligheid en tijd om me écht te verdiepen, handelende ik jarenlang vanuit hardnekkige mythes, die de kansen van kinderen in de weg staan.

Wat ik ook bedacht, de lage scores bleven en het lukte me niet de juiste hulpmiddelen te vinden voor een betere taalontwikkeling van sommige kinderen.

Frustratie. Onzekerheid. Ik zat op een doodlopende weg. Time to change.

Dat was het begin om mezelf meer te leren over meertaligheid, zodat ik mijn eigen mythes uit de weg kon ruimen en plaats kon maken voor kennis en praktische hulpmiddelen voor een betere taalontwikkeling van alle kinderen.

Door de jaren heen ben ik het werk van een aantal wetenschappers gaan volgen.

Elma Blom is er één van.
Maar ook Martine Van der Pluijm
Ik ben de praktische hulpmiddelen die zij mij aanreikten gaan uitproberen.

Als jij er ook klaar voor bent om je eigen mythes uit de weg te ruimen en plaats te maken voor kennis, dan raad ik je aan dit artikel te lezen én te delen: https://www.uu.nl/organisatie/verdieping/een-thuis-vol-taal

Het onderwijs verbeteren?

Begin met veranderen van je eigen overtuigingen die gebaseerd zijn op mythes. En geloof me, we hebben ze allemaal.

Willen we kinderen meer kansen bieden?

Nederland wordt steeds rijker en diverser, er komen steeds meer talen en culturen bij. Het wordt tijd dat we gaan beseffen dat meertaligheid Nederlands niet in de weg zit. Nieuwe talen zijn een verrijking, en niet alleen voor taalwetenschappers. Al die talen spelen een rol, in Nederland en in het leren van Nederlands. We begrijpen steeds beter hoe we daar rekening mee kunnen houden, in de klas en in de samenleving. Dankzij kennis en praktische methoden van Utrechtse wetenschappers kunnen we meertaligen ook steeds beter helpen met het leren van Nederlands. Zodat nieuwkomers niet alleen welkom zijn, maar zich ook welkom voelen. Want Nederland: dat zijn we samen.

Wil je weten welke mythes er zijn en welke jij te doorbreken hebt, check dan dit lijstje:

• Van de mythe: Meertaligheid leidt tot taalachterstand naar de wetenschap: meertaligheid is een verrijking van de taalontwikkeling en abstract kunnen denken.
• Van de mythe: Meertaligheid is een probleem naar de wetenschap: problemen zijn te herleiden naar sociale en culture achtergrond en toets systemen zijn niet toegerust op meertalige kinderen.
• Van de mythe: Meertaligheid is een probleem naar de wetenschap: dat er steeds meer aanwijzingen zijn dat executieve functies beter ontwikkeld zijn. De hersencapaciteit is het probleem niet, de blootstelling aan kwalitatief goed taalaanbod wel. Het is dus belangrijk voor kinderen om hun moedertaal of -talen veel te blijven horen en gebruiken.
• Van de mythe : thuis moeten kinderen Nederlands spreken naar de wetenschap: praten, voorlezen en lezen in de thuistaal versterkt de taalontwikkeling en het aanleren van een nieuwe taal.
• Van de mythe: in de klas moet alleen Nederlands worden gesproken naar de wetenschap: strategisch inzetten van de thuistaal. Als kinderen onderling in een andere taal spreken, is dat geen bedreiging voor het onderwijs of voor het leren van Nederlands. “De thuistaal helpt hen juist om kennis of vaardigheden te verwerven waartoe ze in het Nederlands nog niet in staat zijn, en ze kunnen elkaar onderling helpen wanneer ze de uitleg in het Nederlands nog niet snappen.” Het zijn allemaal resources waar kinderen uit kunnen putten. Die kennis moeten we ze veel meer laten benutten op school.”
• Van de mythe :elke ouders moet in één taal spreken met kinderen naar de wetenschap dat er weinig bewijs is dat het gunstig is voor het leren van een taal. Een strikte scheiding is niet nodig, wel strategisch inzetten van de andere talen. Het mixen van talen kan een teken zijn van creativiteit. Kinderen scheiden taalsystemen.

Wat kun je doen?

• Begin met lezen, onderzoek welke mythes jij volgt. Laat ze los. Ze ‘NEE’ tegen toetsen die niet deugen. Gebruik nieuwe inzichten, oefen met nieuwe inzichten.

• Gebruik de Webapp voor thuistalen in de klas : https://nt2.sites.uu.nl/
  • Het programma helpt leerkrachten in de webapp vinden ze overzichten van cruciale verschillen en overeenkomsten tussen het Nederlands en een aantal veelvoorkomende eerste talen, met oefeningen erbij. Zo weten ze precies welke leerling moeite zal hebben met lidwoorden, voorzetsels of bijwoorden, en hoe ze daarbij kunnen helpen.
• Nieuwe methodes voor het meten van taalontwikkeling : https://coloringbook.wp.hum.uu.nl/ en Nederlands voor alle kinderen. ( nog in ontwikkeling- Zuckerman en Pinto)
• In ontwikkeling: Nieuw toetsbeleid
• Meertaligen en taalstoornissen omzeil de Nederlandse taal om te weten of er echt sprake is van een toornis: https://dab.sites.uu.nl/litmus_nl-online-test-voor-signalering-van-tos-bij-meertalige-kinderen/